Dzień dobry zainteresowanym. Kontynuujemy serię wpisów pod wspólnym tytułem "Brodawki wirusowe". W tym wpisie przybliżymy istotę wirusa HPV, który jest odpowiedzialny za powstawanie kurzajek na naszej skórze. Zatem: czym jest wirus HPV?
Brodawki wirusowe a natura wirusa HPV
HPV (human papilloma virus) https://szczepie.pl/choroby/hpv#heading-1 to rodzina wirusów DNA obejmująca ponad 200 znanych typów, które zakażają przede wszystkim skórę. Niepożądanym skutkiem tej infekcji są brodawki wirusowe; zwane potocznie kurzajkami. Większość infekcji HPV jest łagodna, ale niektóre typy wirusa mogą powodować poważne choroby, w tym nowotwory.
- Typ wirusa: HPV jest wirusem należącym do rodziny Papillomaviridae.
- Materiał genetyczny: zawiera kolisty, dwuniciowy DNA.
- Specyficzność gospodarza: HPV infekuje wyłącznie komórki nabłonkowe skóry.
- Podział na grupy: wyróżnia się wirusy niskiego ryzyka (np. HPV 6, 11) i wysokiego ryzyka (np. HPV 16, 18), które są związane z nowotworami.
Od zakażenia do kurzajki
W zakażeniach wysokiego ryzyka DNA wirusa może się zintegrować z genomem komórki, co zakłóca regulację cyklu komórkowego i sprzyja postawaniu modyfikowanych przez wirusa komórek. Droga zakażenia to przede wszystkim bezpośredni kontakt skórny.
Zakażenie możliwe jest również przez mikrourazy skóry, np. podczas używania wspólnych ręczników, brzytew czy narzędzi kosmetycznych. Lecz podkreślamy, iż w przypadku brodawek wirusowych taki mikrouraz nie jest czynnikiem absolutnie koniecznym! Do zakażenia dochodzi często podczas wizyt na basenach lub saunach.
Proces infekcji
Wirus przenika do warstwy podstawnej nabłonka (komórki nabłonkowe skóry) infekując komórki macierzyste naskórka. Z tą chwilą rozpoczyna się replikacja wirusa. Ale, ale...komórki nabłonkowe...cóż to takiego?
Czym są zatem komórki nabłonkowe skóry?
Komórki nabłonkowe skóry to podstawowe jednostki budulcowe nabłonka, który jest jedną z głównych tkanek organizmu. Nabłonek skóry, zwany także naskórkiem, jest zewnętrzną warstwą skóry, która pełni funkcje ochronne, izolacyjne i regeneracyjne.
Charakterystyka komórek nabłonkowych skóry
Rodzaj komórek:
- W naskórku występuje przede wszystkim nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący.
- Składa się z kilku warstw komórek, które różnią się budową i funkcją w zależności od ich lokalizacji.
Rodzaje komórek nabłonkowych w naskórku:
- Keranocyty (komórki podstawowe): najliczniejsze komórki, które są odpowiedzialne za wytwarzanie keratyny – białka zapewniającego elastyczność i odporność mechaniczną skóry.
- Komórki Langerhansa: pełnią funkcje immunologiczne, biorąc udział w ochronie przed patogenami.
- Melanocyty: produkują melaninę – barwnik, który chroni skórę przed promieniowaniem UV.
- Komórki Merkla: odpowiadające za odbieranie bodźców dotykowych.
Funkcje komórek nabłonkowych skóry:
Ochrona:
- Chronią organizm przed urazami mechanicznymi, drobnoustrojami, chemikaliami i promieniowaniem UV.
Regeneracja:
- Komórki nabłonkowe naskórka są stale zastępowane nowymi dzięki podziałom w warstwie podstawnej.
Izolacja:
- Zapobiegają utracie wody i elektrolitów dzięki barierze lipidowej wytwarzanej w warstwie ziarnistej.
Funkcje sensoryczne:
- Niektóre komórki nabłonkowe (komórki Merkla) uczestniczą w odbiorze bodźców dotykowych.
Ochrona immunologiczna:
- Komórki Langerhansa wychwytują patogeny i uruchamiają reakcje układu odpornościowego.
Związek komórek nabłonkowych z wirusem HPV i w konsekwencji z brodawkami wirusowymi
Wirus HPV infekuje głównie komórki podstawne nabłonka, znajdujące się w warstwie podstawnej. Aby dostać się do tych komórek, wirus wykorzystuje mikrourazy skóry, które umożliwiają mu penetrację przez wierzchnie warstwy naskórka. Po infekcji wirus replikuje się w komórkach nabłonkowych, prowadząc do zmian, takich jak brodawki skórne lub nowotwory w przypadku typów wysokiego ryzyka. Komórki nabłonkowe skóry pełnią więc kluczową rolę w ochronie organizmu, ale mogą również stać się celem dla wirusów, takich jak HPV.
Ostatni akapit jest kluczowy dla wcześniej postawionego pytania: czy można się ustrzec przed infekcją wirusem? Niestety nie. Czy można ograniczyć ryzyko infekcji brodawczakiem ludzkim? Można; utrzymując skórę w odpowiedniej kondycji by mogła spełniać swą funkcję jako naturalnej bariery przeciw drobnoustrojom. Na pytanie fundamentalne: jak usunąć kurzajkę lub jak się jej pozbyć odpowiemy w kolejnym wpisie!
